Warsztat / Teoria

Tryby fotografowania to opcje wybierane za pomocą dużego pokrętła umieszczonego na górnym panelu aparatu. W większości są to tryby fotografowania, które umożliwiają różną kombinację ustawień zarówno przysłony jak i czasu otwarcia migawki.

Pokrętło jest używane do wyboru trybu fotografowania, jednak w nowoczesnych lustrzankach tryby są dokładniejsze i mogą kontrolować większość parametrów ekspozycji.

Dlaczego jest tak wiele różnych trybów fotografowania?

Są dwa powody. Po pierwsze, gdy przeczytacie instrukcję obsługi, zobaczycie, że z poziomu pokrętła trybów można ustawić wariant, który najlepiej uchwyci fotografowany obiekt. Po drugie, można niejako połączyć operacje ustawiane przez aparat ze stylem, w jakim lubicie fotografować.

Większość trybów fotografowania umożliwia różne sposoby osiągania tego samego celu. Wybór konkretnego podyktowany jest zazwyczaj gustem i doświadczeniem.

Który z nich jest najprostszy?

Producenci chcą, byście uwierzyli, że najprostszy jest tryb auto - który zazwyczaj oznaczony jest na zielono. On nie tylko dobiera przysłonę i czas otwarcia migawki, ale przejmuje kontrolę nad wachlarzem parametrów, które mają wpływ na ekspozycję. Umożliwia to ograniczenie inicjatywy "fotografa" do wykadrowania i wciśnięcia spustu migawki, jednak jest to automatyczne rezygnowanie z możliwości jakie daje lustrzanka - aparat narzuca parametry i uniemożliwia kreatywne podejście do tematu.

Wybór trybów fotografowania różni się w zależności od aparatu i producenta - ale jak na ironię im ich mniej, tym lepiej.

A o co chodzi z tymi opcjami, ikonkami z górami, kwiatkiem, biegaczem?

Niestety nie są tak przydatne, jakby mogły się wydawać. Tryb action z ikonką biegacza jest zaprojektowany do robienia zdjęć sportowych. Jednak dopóki nie wiecie, jakie są jego założenia, nie będzie specjalnie przydatny.

Do niektórych zdjęć sportowych długi czas otwarcia migawki bywa niezbędny - dla innych idealny jest krótki. Ten tryb sam decyduje, którą z opcji wybrać. Dopóki nie wiecie, na jakiej zasadzie dopasowuje algorytm, aparat może zostać samoczynnie ustawiony w niewłaściwy sposób.

Większość specjalnych trybów fotografowania dopasowuje dosłownie wszystkie ustawienia aparatu, nie tylko te wpływające na ekspozycję, takie jak punkt ostrości, balans bieli, lampa błyskowa, a nawet format zdjęć. Tryby te ograniczają możliwości aparatu i skazują Was na automat.

Z którego trybu fotografowania powinniśmy korzystać?

Są cztery tryby warte uwagi. Dla nowicjuszy najlepszy może okazać się P, znany jako Program, ustawia on czas otwarcia migawki i wielkość otworu przysłony, ale umożliwia dobranie innych parametrów. Jeżeli jednak zdecydujecie się na zmianę czasu lub przysłony, program Wam to umożliwia. Jakie inne tryby polecacie?

Trzy tradycyjne tryby fotografowania to priorytet przysłony, czasu otwarcia migawki i manualny.

W trybie priorytetu przysłony (określanym jako A lub Av) Wy ustawiacie wielkość otworu przysłony, a aparat dobiera pasujący czas otwarcia migawki.

W trybie priorytetu czasu otwarcia migawki (zwanego S lub Tv) wybieracie czas otwarcia migawki, a aparat dobiera odpowiednią przysłonę.

W trybie manualnym zarówno otwór przysłony, jak i czas dobieracie sami, ale nadal możecie korzystać z informacji, które podpowiada pomiar światła w aparacie, a to za sprawą informacji widocznych na wyświetlaczu.

Priorytet przysłony jest świetnym trybem, ponieważ umożliwia kontrolowanie głębi ostrości przez wybór wielkości otworu przysłony.

Czy A jest najlepszym trybem do kontrolowania głębi ostrości, a S najlepszy do zdjęć sportowych, w których czas pełni kluczową rolę?

Ważne, by mieć świadomość, że oba tryby umożliwiają kontrolowanie i precyzyjne ustawienie zarówno przysłony, jak i czasu otwarcia migawki. Przy priorytecie czasu wystarczy, że go skrócicie, a przysłona zmniejszy swoją wartość. Z tych dwóch trybów fotografowania priorytet przysłony jest przydatniejszy od priorytetu czasu, ponieważ aparat ma zdecydowanie większy wybór czasu otwarcia migawki niż przysłony. Gdy korzystacie z trybu Av (A), jest prawie pewne, że aparat znajdzie odpowiedni czas do pary.

Czy jest sytuacja, w której lepiej użyć priorytetu czasu?

Dobrze się sprawdza przy zdjęciach akcji, gdzie czas otwarcia migawki ma duże znaczenie, lub w sytuacji, gdy chcemy zapisać smugi świateł. Jeżeli po prostu potrzebujecie krótkiego lub długiego czasu otwarcia migawki, ten tryb jest do Waszej dyspozycji.

Priorytet czasu otwarcia migawki używany jest głównie przy zdjęciach sportowych. Lepiej jednak w priorytecie przysłony ustawić jak największy otwór, może to zagwarantować najkrótszy czas otwarcia migawki.

Czy manualny tryb fotografowania jest tylko dla profesjonalistów?

Oczywiście, że nie, ale wymaga większego doświadczenia. Ustawiacie zarówno czas otwarcia migawki, jak i przysłonę i sprawdzacie w wizjerze, czy Wasze ustawienia są bliskie tym oferowanym przez aparat.

Manualny to tryb, z którego korzysta wielu fotografów studyjnych. Błysk jest ustawiony tak, by był zsynchronizowany z czasem otwarcia migawki (lub ciut dłuższy, by złapać trochę światła zastanego), a przysłona ustawiona jest tak, by zapewnić zamierzoną głębię ostrości.