Warsztat / Praktyka

Kluczem do fotografowania śladów (pozornego) ruchu gwiazd jest przejrzyste niebo. Długi czas ekspozycji zapisuje gwiazdy jako zbiór linii rysujących okręgi. Łącząc to z rozpoznawalnymi budowlami lub drzewami, otrzymacie przepiękne ujęcie, zupełnie inne niż tradycyjne nocne fotografie.

Zacznijcie od odnalezienia na niebie Gwiazdy Polarnej - znajduje się pomiędzy Wielką Niedźwiedzicą a Kasjopeą. Ustawcie ISO na 1600–3200, otwórzcie przysłonę i zróbcie zdjęcie testowe, by sprawdzić ostrość.

Największym wyzwaniem jest dobranie odpowiedniego czasu naświetlania. Udane zdjęcie może być wynikiem dobrze dobranego czasu ekspozycji lub zbiorem kilku zdjęć połączonych ze sobą. Pojedyncze zdjęcia wykonane z nieco krótszym czasem ekspozycji łączone są ze sobą za pomocą warstw w programie graficznym. Jeżeli pomiędzy kolejnymi sekwencjami jest chociażby najmniejsza przerwa, ślad nie będzie ciągły, widać będzie tylko urwaną kreskę.

By uniknąć poruszenia, trzeba skorzystać z pilota do zdalnego wyzwalania migawki i ustawić aparat na ciągły tryb fotografowania (automatycznie po zakończeniu naświetlania pierwszego zdjęcia rozpocznie się naświetlanie kolejnego). Ustawcie czas ekspozycji na 30 sekund. Pamiętajcie, by nie koncentrować się wyłącznie na niebie, ważny jest główny motyw, punkt zaczepienia. Może to być drzewo, budynek lub formacja skalna. By bardziej go podkreślić, oświetlajcie go dodatkowym źródłem światła. Pomalujcie scenę, sprawdźcie zdjęcie na LCD by zobaczyć, czy wszystko jest dobrze oświetlone, zablokujcie pilota wyzwalania migawki i rozpocznijcie sekwencję zapisu ruchu gwiazd.

Niebo nad Avebury, kamiennym kręgiem datowanym na 2600 r. p.n.e, fot. Esen Tunar

Czego potrzebujecie by sfotografować ślady gwiazd

Aparat - by uchwycić na zdjęciu ślady gwiazd, musicie fotografować z wyższą wartością ISO. Im starszy aparat, tym mniejszy zakres ISO będziecie mieli do dyspozycji. Im nowszy aparat, tym lepsze otrzymacie rezultaty.

Obiektywy - nie ma potrzeby wydawać wszystkich oszczędności na zakup bardzo drogich i jasnych obiektywów, ponieważ ślady gwiazd fotografowane są zazwyczaj z przysłoną f/5,6, a nawet f/8.

Pilot do zdalnego wyzwalania - zwykły wężyk spustowy lub pilot radiowy wystarczy do wyzwolenia migawki bez poruszenia aparatu. Pamiętać trzeba też o funkcji wstępnego uniesienia lustra.

Baterie - jak przy każdej sesji w plenerze, trzeba zadbać o naładowanie baterii i ich wystarczający zapas - w nocy przy niskiej temperaturze, akumulatory dużo szybciej się wyładowują. Nie ma nic gorszego niż przymus przerwania zdjęć w trakcie półgodzinnej sesji przez wyładowane baterie.

Mapa nieba - Redshift to aplikacja na iPhone’a, iPad’a oraz iPod’a, która ułatwia odnalezienie Gwiazdy Polarnej. Jeżeli z jej odnalezieniem nie macie większego problemu, możecie sobie dać spokój z mapami i aplikacjami.

Ślady ruchu gwiazd mogą nadać zdjęciom nowy wymiar, fot. Martyn Hasluck

Krok po kroku jak fotografować ruch gwiazd

• Najpierw musicie zlokalizować Gwiazdę Polarną. To punkt, który będzie centrum, wokół którego gwiazdy będą się poruszać. Jeżeli macie z tym problem, podeprzyjcie się mapą lub aplikacją. Gwiazda Polarna to ta, która znajduje się pomiędzy Wielką Niedźwiedzicą a Kasjopeą i świeci najmocniej.
• Do oświetlenia wszelkiego rodzaju budynków, czy elementów krajobrazu, które chcecie zawrzeć w kadrze, użyjcie latarki. Znacznie lepiej zrobić to na początku sesji. W razie potrzeby wykonajcie też wtedy ewentualne poprawki, nie zostawiajcie tego na potem.
• Jeśli już zrobiliście zdjęcie, obejrzyjcie je dokładnie na ekranie LCD. Czy obiekt jest wyraźny? Nie ma nic gorszego, niż zobaczyć po zakończeniu sesji, że obiekt na każdym zdjęciu jest lekko rozmazany.
• Jeżeli aparat ma opcję Redukcji szumu na etapie fotografowania, wyłączcie ją. Gdy jest aktywna, aparat próbując wyeliminować szum robi jeszcze jedną, czarną klatkę (tzw. dark). Ten proces dubluje czas ekspozycji, co pozostawia dłuższe przerwy pomiędzy kolejnymi etapami ruchu gwiazd.
• Gdy stwierdzicie, że wszystko jest już gotowe, wciśnijcie i zablokujcie spust wężyka lub pilota i... napijcie się kawy.

Tory gwiazd nad Burrow Mump, fot. Esen Tunar