Oto sztuczki i techniki, które umożliwią Ci uzyskanie ostrych jak brzytwa fotografii od razu w trakcie wykonywania zdjęcia
Jedynym sposobem pozwalającym sprawdzić, czy zdjęcie jest ostre, jest jego powiększenie i obejrzenie szczegółów. Przyjrzyj się krawędziom obiektów, które według Ciebie powinny znajdować się w polu ostrości: są ostre jak brzytwa czy lekko rozmyte? Jeżeli udało Ci się zrobić serię zdjęć tego samego tematu, przełączaj się pomiędzy kolejnymi zdjęciami przy powiększonym podglądzie: ułatwi to znalezienie najbardziej ostrego obrazu.
Istnieje wiele powodów nieostrości obrazu. Przyczyną bywa kiepskiej jakości obiektyw - tanie zoomy optyczne często mają różne wady optyczne, która mogą zmniejszać ostrość zdjęć - lub wybrany otwór przysłony albo czas migawki. Oczywiście, istotne jest również miejsce, w którym ustawiona została ostrość. Jeśli podczas robienia zdjęcia pozostawisz wybór punktu autofokusa aparatowi, to może się zdarzyć, że zogniskuje on obiektyw na czymś w tle lub na niewłaściwej części tematu (w przypadku portretu na czubek nosa, a nie oczy). Najczęstszą przyczyną powstawania nieostrych zdjęć jest jednak błąd fotografa, ponieważ największym problemem są drgania aparatu.
Rozmycie to może przybrać formę lekkiej miękkości lub totalnego bałaganu. Aby uzyskać ostre zdjęcia wykonywane z ręki, należy stosować starą, dobrą zasadę korzystania z czasu naświetlania nie dłuższego niż 1/ekwiwalent ogniskowej obiektywu - zatem używając obiektywu 200 mm zamocowanego do pełnoklatkowej lustrzanki, można uzyskać ostre ujęcia przy czasie ekspozycji wynoszącym 1/200 s lub krótszym.
Fotografując aparatem z mniejszą matrycą - formatu APS-C - ten sam obiektyw będzie już wymagał zastosowania czasu otwarcia migawki około 1/320 s, ponieważ współczynnik pozornego wydłużenia ogniskowej 1,6x takiego aparatu spowoduje zwiększenie wartości ogniskowej z 200 do 320 mm. Oczywiście, najnowsza generacja systemów stabilizacji obrazu sprawia, że obecnie znacznie łatwiej jest uzyskać ostre fotografie z ręki.
Stopnie przysłony to miara ekspozycji, każdy stopień oznacza dwukrotny wzrost ilości światła (gdy jej wartość rośnie) lub zmniejszenie jego ilości o połowę (gdy jej wartość maleje). Na przykład, czas otwarcia migawki 1/25 s jest o jeden stopień dłuższy niż 1/50 s, ponieważ w takim przypadku matryca aparatu rejestruje światło przez dwa razy dłuższy okres. Czas otwarcia migawki 1/100 s jest z kolei o jeden stopień przysłony krótszy niż 1/50 s, gdyż matryca jest wówczas wystawiona na oddziaływanie światła o połowę krócej.
System stabilizacji obrazu zapewniający skuteczność w zakresie do czterech stopni przysłony oznacza, że potencjalnie można wykorzystać czas migawki czterokrotnie dłuższy, niż zalecany przy wykonywaniu zdjęć z ręki - a zatem używając optyki o ogniskowej 200 mm, można mieć szansę uzyskania ostrego zdjęcia przy 1/13 s. Zwróć uwagę, że podkreślamy w tym przypadku brak jakiejkolwiek gwarancji - sukces zależy przede wszystkim od Twojej techniki fotografowania z ręki. Oparcie łokci na solidnym podłożu, np. na stole, ścianie lub nawet na ziemi, podczas robienia zdjęcia, może mieć ogromny wpływ na ostrość obrazu.
Wybór przysłony ma znaczący wpływ na głębię ostrości na zdjęciu. Większe otwory względne (f/2,8 czy f/4) powodują zmniejszenie głębi ostrości, podczas gdy mniejsze otwory (f/16 lub f/22) ją zwiększają. Stosowanie mniejszych otworów przysłony powoduje jednak wydłużenie czasu ekspozycji. W słabym świetle, będzie to prawdopodobnie wymagało użycia statywu w celu ustabilizowania aparatu. Jednak nawet wtedy małe otwory względne mogą prowadzić do powstania miękkich zdjęć w wyniku dyfrakcji, czyli zjawiska ugięcia się promieni światła na krawędzi małego otworu przysłony obiektywu. Kompromis, jakiego wymaga fotografowanie z ręki polega na zwiększaniu wartości ISO i pogodzeniu się z tym, że jakość obrazu może być przez to gorsza.
Jeśli zapisujesz zdjęcia w plikach JPEG, najlepiej jest ustawić w opcjach aparatu słabe wyostrzanie, aby tylko subtelnie podkreślić szczegóły, potem tylko delikatnie podostrzyć obraz w Photoshopie lub innym podobnym programie. Zbyt mocne wyostrzanie ujęcia od razu podczas jego wykonywania stwarza ryzyko wprowadzenia brzydkich obwódek i innych artefaktów, które pogorszą jakość obrazu i nie będzie można już tego później odwrócić. Aby uzyskać jak najlepszą jakość, powinieneś zdecydować się na rejestrowanie fotografii w formacie RAW. Takie rozwiązanie pozwala dokładnie kontrolować wyostrzenie na etapie edycji.
Nawet aparat zamocowany na statywie może rejestrować nieostre zdjęcia - na przykład kiedy fotografujesz przy wyjątkowo silnym wietrze lub gdy nie zaciśniesz wszystkich blokad. Jeśli czas otwarcia migawki jest zbyt długi, aby zamrozić ruch obiektu, użycie statywu nie sprawi wielkiej różnicy. Nawet samo wyzwolenie migawki może wywołać drgania, zatem aktywuj funkcję wstępnego podnoszenia lustra i używaj elektronicznego wężyka spustowego.
