Warsztat / Teoria

Czym jest perspektywa w fotografii

Teoria | 2014-05-19

Czy wiecie, jak wykorzystać schodzące się linie i kontrolować punkty zbiegu? Zobaczcie jak przy wykorzystaniu obiektywów i kąta widzenia podkreślić perspektywę

Czy perspektywa nie jest czymś, o co każdy artysta powinien się martwić?

Perspektywa jest największym problemem dla artysty początkującego. W przypadku fotografii jest nieco inaczej niż z malarstwem, gdzie narysowanie linii pod złym kątem może zepsuć całą kompozycję.

Dlaczego więc ludzie mówią, że stwarza to tyle problemów?

Perspektywa w kreatywnym repertuarze fotograficznego warsztatu jest bardzo potężnym narzędziem. Można ją kontrolować – sprawiać, że obiekty będą na pozór bliżej, niż są w rzeczywistości lub odwrotnie, optyczne złudzenie przekona nas, że są dalej. Dodatkowo można ją wykorzystać do nadania zdjęciu głębi. 


Fotografowanie z dystansu za pomocą teleobiektywu sprawia, że budynek staje się płaski, brakuje w nim trójwymiarowośći (powyżej). Fotografując tę samą fasadę z bliska pod innym kątem uzyskujemy efekt głębi, której brakowało nam w poprzednim ujęciu
Fotografowanie z dystansu za pomocą teleobiektywu sprawia, że budynek staje się płaski, brakuje w nim trójwymiarowośći (powyżej). Fotografując tę samą fasadę z bliska pod innym kątem uzyskujemy efekt głębi, której brakowało nam w poprzednim ujęciu

Dlaczego powinniśmy zdjęciom nadawać wrażenie głębi?

Fotografia to medium dwuwymiarowe, ale zazwyczaj fotografujemy świat, który składa się z trzech wymiarów. Nasze mózgi potrafią dosyć szybko wyłapywać wskazówki, które mają za zadanie imitować wrażenie trójwymiarowości na zdjęciach. Po prostu wiemy, że góry w tle są dalej niż ludzie na pierwszym planie. Możemy powiedzieć, że pomarańcza ma kształt kuli, a nie okręgu, dzięki cieniom. Perspektywa jest bardzo potężnym narzędziem, które pomoże zaakcentować (lub zminimalizować) głębię ostrości widzianą na zdjęciu.

Czym więc jest ta perspektywa?

Perspektywa w zdjęciu to rodzaj przestrzennego związku pomiędzy konkretnymi obiektami ujętymi w kadrze. Gdy mówimy o dobrym wykorzystaniu perspektywy w zdjęciu, mamy na myśli perspektywę linearną, która podkreśla odległość pomiędzy obiektami. Każde zdjęcie zawiera perspektywę – ale nie każda perspektywa jest linearna.

Jaki więc inny rodzaj perspektywy możemy wykorzystać?

Fotografowie mogą wykorzystać efekt wizualny zwany perspektywą z lotu ptaka (ptasią). Im bardziej odległe są obiekty, tym wydają się one jaśniejsze, jednak zależne jest to także od warunków atmosferycznych. Można tego efektu użyć do zamaskowania nieładnego tła lub stworzenia artystycznych wzorów w krajobrazie. Trzeba jednak przyznać, że zdecydowanie częściej w fotografii wykorzystuje się perspektywę linearną.


Dwa zdjęcia zrobione z wykorzystaniem dwóch różnych perspektyw. Pierwsze to zblizenie zrobione za pomoca obiektywu 24 mm (po lewej), drugie, z dystansu wykonane przy ogniskowej 200 mm. Budynek w tle wydaje się być bliżej w ujęciu zrobionym teleobiektywem, ale zdecydowanie słabiej go widać i jest trochę niewyraźny
Dwa zdjęcia zrobione z wykorzystaniem dwóch różnych perspektyw. Pierwsze to zblizenie zrobione za pomoca obiektywu 24 mm (po lewej), drugie, z dystansu wykonane przy ogniskowej 200 mm. Budynek w tle wydaje się być bliżej w ujęciu zrobionym teleobiektywem, ale zdecydowanie słabiej go widać i jest trochę niewyraźny

Jak więc kontroluje się perspektywę linearną w zdjęciach?

Perspektywa zmienia się wraz ze zmianą pozycji aparatu oraz kąta, pod jakim jest on ustawiony. Zbliżając się do obiektu w kadrze, sprawiamy, że obiekt, który jest od niego oddalony, wydaje się jeszcze dalej. Natomiast w sytuacji gdy oddalamy się od niego, jest odwrotnie, dystans pomiędzy nimi wydaje się mniejszy.

A to nie jest tak, że kontrolowanie perspektywy umożliwiają nam konkretne typy obiektywów? Szerokokątne powiększają perspektywę, a tele ją kompresują?

Perspektywa zmienia się tylko wtedy, gdy zmieniamy swoją pozycję. Jednakże, zmieniając pozycję, najprawdopodobniej zmieniamy także ogniskową, z jaką się fotografuje. Gdy używa się obiektywów szerokokątnych, stoi się zazwyczaj bliżej obiektu, który jest tematem zdjęcia, przez co zajmuje on w kadrze dużo miejsca. Jeżeli chcecie fotografować ten sam obiekt z dłuższym obiektywem, musicie się cofnąć i sfotografować go z większej odległości. Główny obiekt w obu zdjęciach może wyglądać podobnie, jednak same zdjęcia będą się różnić ze względu na zmianę perspektywy spowodowaną odległością i kątem pod jakim ustawiony był obiektyw. Teleobiektyw trochę bardziej kompresuje perspektywę, przez co odległości wydają się mniejsze. Obiektyw szerokokątny sprawia, że w zdjęciu mieści się więcej elementów, a obiekty w tle ze względu na dużą odległość wydają się zdecydowanie mniejsze.

Dlatego, by zwiększyć wrażenie perspektywy, powinniśmy fotografować szerokim kątem?

Tak, należy użyć jak najkrótszej ogniskowej, jaką oferuje obiektyw, ale powinno się także podejść jak najbliżej do obiektu. W zdjęciach krajobrazowych lub przestrzeni miejskiej możecie potrzebować jakiegoś punktu zaczepienia na pierwszym planie. Zniżcie się nieco i upewnijcie się, że jesteście tak blisko Waszego obiektu, jak to tylko możliwe.


Opanujcie perspektywę wielopunktową, by robić jeszcze lepsze zdjęcia
Ilustratorzy i malarze, rysując budynki, mogą sami określić sobie liczbę punktów zbieżnych. To, ile ich wybiorą, zależy w znacznym stopniu od głębi i wysokości, jaką chcą uzyskać. Podobne kombinacje można wykorzystać także w fotografii, wystarczy się tylko ustawić w określonej odległości i odpowiednio przechylić obiektyw.
1. Brak perspektywy
Dwuwymiarowy obiekt prezentujący prosty kształt bez perspektywy
2. Perspektywa jednopunktowa
Dwie linie zbiegające się w jednym punkcie
3. Dwupunktowa perspektywa
Dwie pary linii zbiegają się w dwóch różnych, przeciwległych punktach
4. Trzypunktowa perspektywa
Trzy pary linii zbiegają się w trzech różnych punktach
Opanujcie perspektywę wielopunktową, by robić jeszcze lepsze zdjęcia
Ilustratorzy i malarze, rysując budynki, mogą sami określić sobie liczbę punktów zbieżnych. To, ile ich wybiorą, zależy w znacznym stopniu od głębi i wysokości, jaką chcą uzyskać. Podobne kombinacje można wykorzystać także w fotografii, wystarczy się tylko ustawić w określonej odległości i odpowiednio przechylić obiektyw.
1. Brak perspektywy
Dwuwymiarowy obiekt prezentujący prosty kształt bez perspektywy
2. Perspektywa jednopunktowa
Dwie linie zbiegające się w jednym punkcie
3. Dwupunktowa perspektywa
Dwie pary linii zbiegają się w dwóch różnych, przeciwległych punktach
4. Trzypunktowa perspektywa
Trzy pary linii zbiegają się w trzech różnych punktach

A co z liniami zbieżnymi?

Każdy rodzaj linii równoległych można sfotografować tak, by schodziły się i łączyły na horyzoncie w tzw. punkcie zbiegu. Ponownie załóżcie obiektyw szerokokątny i podejdźcie do obiektu jak najbliżej. Większość świetnych zdjęć ma tylko jeden punkt zbieżny. Jednak po kilku subtelnych zmianach można sprawić, że takich punktów będzie więcej, dwa lub nawet trzy (zobaczcie na poprzedniej stronie).

Kiedy kompresowanie perspektywy się sprawdza?

Ta technika najlepiej sprawdzi się w momencie, gdy chcemy, by dwa lub więcej obiektów wydawało się być bliżej siebie - np. dwa zabytki znajdujące się w jednym miejscu. Wykonanie takiego zdjęcia będzie polegało na wykorzystaniu teleobiektywu, ustawieniu się w odległości umożliwiającej uchwycenie obu budynków w kadrze. Jednak ten efekt może się sprawdzić również w przypadku grupy obiektów. Teleobiektyw może się przydać np. przy fotografowaniu kwietników, sprawi, że będzie nam się wydawać, iż kwiatów jest zdecydowanie więcej.


By uwypuklić perspektywę liniową, fotografujcie równoległe linie szerokim kątem z niskiej perspektywy
By uwypuklić perspektywę liniową, fotografujcie równoległe linie szerokim kątem z niskiej perspektywy

Do czego możemy jeszcze wykorzystać perspektywę?

Korzystając z wymuszonej perspektywy możemy robić bardzo zabawne zdjęcia. Na przykład w zdjęciach, w których ludzie chcą wyglądać jak olbrzymy podpierające palcem Krzywą Wieżę w Pizie.

Cztery proste sposoby na zabawę perspektywą

1
Zmniejszające się obiekty
Perspektywa linearna sprawia, że im dalej od aparatu znajduje się obiekt, tym mniejszy nam się wydaje.
2
Nakładające się na siebie
Ciekawym zabiegiem jest nałożenie na siebie obiektów znajdujących się w pewnej odległości, tak by wyglądały na ustawione bardzo blisko siebie.
3
Ograniczona głębia
Ograniczając głębię ostrości, możemy sprawić, że obiekty na horyzoncie będą wyraźne, a te na pierwszym planie mocno rozmyte i na odwrót.
4
Perspektywa z lotu ptaka
Elementy krajobrazu, które znajdują się dalej, są jaśniejsze i bardziej niebieskie - to iluzja możliwa do uchwycenia za pomocą teleobiektywu.
Udostępnij: Facebook Google Wykop Twitter Pinterest

Powiązane artykuły

Wydawca: AVT Korporacja Sp. z o.o. www.avt.pl