Wiele obiektywów pozwala fotografować obiekty w zbliżeniu. Optyka makro umożliwia natomiast wykonywanie zdjęć drobnych przedmiotów z niewielkiej odległości. Najpopularniejsze szkła makro zapewniają odwzorowanie tematu w skali 1:1 (w wielkości rzeczywistej), ale mogą być również używane tak samo, jak normalne obiektywy – do fotografowania bardziej odległych obiektów.
Jeśli przy wyborze szkła spośród kilku różnych modeli, okazuje się, że ich maksymalna skala odwzorowania jest taka sama, to należy jeszcze koniecznie wziąć pod uwagę długość ogniskowej. Wpływa ona bowiem na odległość roboczą, która określa to, jak blisko należy umieścić aparat od tematu, aby otrzymać dany stopień powiększenia obrazu. Odległość ta może mieć kluczowe znaczenie przy fotografowaniu owadów lub innych dzikich zwierząt, w którym to przypadku chodzi o to, aby znajdować się możliwie jak najdalej od nich, by ich nie spłoszyć. Zachowaniu większego dystansu przy ujęciach sprzyja też używanie lampy błyskowej lub blendy w celu oświetlenia tematu makro.
|
Foto
|
Na co zwrócić uwagę
Dystans roboczy
Jeżeli fotografujesz owady lub chcesz posłużyć się lampą błyskową, poszukaj obiektywu makro, który pozwala na rejestrowanie z większej odległości od tematu.
Ręczne ustawianie ostrości
Bardzo często będziesz ostrzył ręcznie, więc upewnij się, że pierścień ustawiania ostrości pracuje płynnie i jest wygodny w użyciu.
|
Im większa skala odwzorowania, tym mniejsza jest głębia ostrości, w związku z czym precyzyjne ustawienie ostrości i dobór przysłony stanowią podstawowe kwestie dla uzyskania jak najlepszych rezultatów.
Skala odwzorowania 1:1
Reprodukcja w wielkości naturalnej oznacza po prostu, że można zogniskować obiektyw z na tyle niewielkiego dystansu, że obraz tematu rzutowany na matrycę będzie miał taki sam rozmiar, jak w rzeczywistości. Tak więc, jeśli obiekt ma 20 mm długości, to jego obraz będzie miał również 20 mm długości na sensorze. Zamieszanie i problemy pojawiają się, gdy termin ten używany jest do opisu zdjęć rejestrowanych aparatami o różnej wielkości czujników. W sytuacji gdy obraz oglądany na ekranie lub wydruku został zarejestrowany aparatem z mniejszą matrycą (APS-C – 15x22 mm lub Mikro 4/3 – 13x17 mm), sprawia wrażenie zdjęcia wykonanego w większej skali odwzorowania, ponieważ przedmiot wydaje się mocniej powiększony w stosunku do oryginału. W praktyce oznacza to, że można fotografować mniejsze tematy (lub robić zdjęcia z nieco większego dystansu) przy użyciu aparatu z mniejszym sensorem, niż używając korpusu pełnoklatkowego.
Obiektywy efektowe
Istnieją obiektywy, które trudno jest zaliczyć do jakiejś konkretnej kategorii. Oto cztery typy, warte wypróbowania...
Rybie oko
Dostępne są one w dwóch podstawowych odmianach: kołowej i pełnoklatkowej. Kołowe rybie oka rzutują na matrycę obraz w kształcie okręgu, w związku z czym narożniki kadru pozostają czarne. Modele pełkoklatkowe pozwalają rejestrować obraz całą powierzchnią czujnika, aczkolwiek jest on bardzo zniekształcony. Tak silnie zniekształcone fotografie mają swój rozpoznawalny i niepowtarzalny charakter, dlatego najlepiej prezentują się na nich wyraziste, graficzne tematy.
Rybie oko
Dostępne są one w dwóch podstawowych odmianach: kołowej i pełnoklatkowej. Kołowe rybie oka rzutują na matrycę obraz w kształcie okręgu, w związku z czym narożniki kadru pozostają czarne. Modele pełkoklatkowe pozwalają rejestrować obraz całą powierzchnią czujnika, aczkolwiek jest on bardzo zniekształcony. Tak silnie zniekształcone fotografie mają swój rozpoznawalny i niepowtarzalny charakter, dlatego najlepiej prezentują się na nich wyraziste, graficzne tematy.
Obiektywy tilt-shift
Szkła tego rodzaju umożliwiają korygowanie I zbiegających się linii pionowych i zwiększanie zakresu głębi ostrości, ale mogą być również wykorzystywane do kreowania wyjątkowo małej głębi ostrości lub efektu miniatury. Posługiwanie się tego typu optyką polega na odchylaniu tubusu obiektywu w celu przesunięcia płaszczyzny ogniskowania, tak by tylko niewielki obszar sceny był na zdjęciu ostry. Przeważnie są to modele szerokokątne, choć dostępne są także konstrukcje o dłuższej ogniskowej. Są one projektowane tylko do aparatów pełnoklatkowych, a produkują je m.in. firmy Schneider, Nikon, Canon i Samyang. Inną możliwością uzyskania zdjęcia przypominającego wyglądem fotografię makiety miasta jest użycie optyki Lensbaby Composer lub Spark albo też rejestrowanie z obiektywem odpiętym od korpusu.
Obiektywy tilt-shift
Szkła tego rodzaju umożliwiają korygowanie I zbiegających się linii pionowych i zwiększanie zakresu głębi ostrości, ale mogą być również wykorzystywane do kreowania wyjątkowo małej głębi ostrości lub efektu miniatury. Posługiwanie się tego typu optyką polega na odchylaniu tubusu obiektywu w celu przesunięcia płaszczyzny ogniskowania, tak by tylko niewielki obszar sceny był na zdjęciu ostry. Przeważnie są to modele szerokokątne, choć dostępne są także konstrukcje o dłuższej ogniskowej. Są one projektowane tylko do aparatów pełnoklatkowych, a produkują je m.in. firmy Schneider, Nikon, Canon i Samyang. Inną możliwością uzyskania zdjęcia przypominającego wyglądem fotografię makiety miasta jest użycie optyki Lensbaby Composer lub Spark albo też rejestrowanie z obiektywem odpiętym od korpusu.
Free-lensing
To, oczywiście technika wykonywania zdjęć, a nie rodzaj optyki, lecz pozwala ona uzyskać efekt miniatury bez konieczności stosowania specjalistycznego obiektywu. Polega po prostu na trzymaniu odpiętego obiektywu przed korpusem i przesuwaniu tak, by ostry na zdjęciu był jedynie fragment uwiecznianego tematu. Najlepsze efekty daje wykorzystanie w tym celu starych obiektywów manualnych, a nie tych nowoczesnych z autofokusem. Ponadto, o ile stosując tę technikę nie użyjesz obiektywu o bardzo dużym dystansie ogniskowej (na przykład przeznaczonego do aparatów średniego formatu), bo nie będziesz w stanie ustawić ostrości na tematach znajdujących się w większej odległości. Fot. Maciej Pietuszyński (przeczytaj więcej o free-lensingu w wywiadzie "Maciej Pietuszyński - mistrz freelensingu i efektu tilt-shift")
Free-lensing
To, oczywiście technika wykonywania zdjęć, a nie rodzaj optyki, lecz pozwala ona uzyskać efekt miniatury bez konieczności stosowania specjalistycznego obiektywu. Polega po prostu na trzymaniu odpiętego obiektywu przed korpusem i przesuwaniu tak, by ostry na zdjęciu był jedynie fragment uwiecznianego tematu. Najlepsze efekty daje wykorzystanie w tym celu starych obiektywów manualnych, a nie tych nowoczesnych z autofokusem. Ponadto, o ile stosując tę technikę nie użyjesz obiektywu o bardzo dużym dystansie ogniskowej (na przykład przeznaczonego do aparatów średniego formatu), bo nie będziesz w stanie ustawić ostrości na tematach znajdujących się w większej odległości. Fot. Maciej Pietuszyński (przeczytaj więcej o free-lensingu w wywiadzie "Maciej Pietuszyński - mistrz freelensingu i efektu tilt-shift")
Obiektyw otworkowy
Rejestrowanie obrazów poprzez maleńki otworek, zamiast używania obiektywu, to technika sięgająca czasów aparatów typu camera obscura. Aby można było osiągnąć jak najlepsze rezultaty, otworek musi być mały (około 0,2 mm) i idealnie okrągły. Można samodzielnie wykonać taki „obiektyw”, robiąc igłą mały otwór w kawałku folii aluminiowej, a następnie mocując go w nawierconym dekielku, chroniącym mocowanie bagnetowe aparatu.
Obiektyw otworkowy
Rejestrowanie obrazów poprzez maleńki otworek, zamiast używania obiektywu, to technika sięgająca czasów aparatów typu camera obscura. Aby można było osiągnąć jak najlepsze rezultaty, otworek musi być mały (około 0,2 mm) i idealnie okrągły. Można samodzielnie wykonać taki „obiektyw”, robiąc igłą mały otwór w kawałku folii aluminiowej, a następnie mocując go w nawierconym dekielku, chroniącym mocowanie bagnetowe aparatu. Fot. Lee Frost
Wszystkie artykuły z tej serii znajdziesz na stronie:
